اسپلیت تی از جمله اصلی ترین اتصالات هات تپ محسوب می شود که در مقایسه با سایر اتصالات، نقش بیشتری در دوام و طول عمر انشعاب ایجاد شده جدید دارد. در صورتی که فرایند ساخت اسپلیت تی و نصب و جوشکاری آن روی لوله به درستی و مطابق با استانداردها صورت گرفته باشد می توان ادعا کرد که دوام آن به اندازه خود لوله خط اصلی خواهد بود. البته لازم به ذکر است این اتصال محدودیت های را نیز دارد که در مواجهه با آن ها نمی تواند کارکرد خود را ایفا کند و چه بسا ناچار به استفاده از فیتینگ های جایگزین نظیر سدل نیپل باشیم. از جمله این محدودیت ها این است که اتصال اسپلیت تی را نمی توان برای مخازن یا خطوط لوله با سایزهای بالا استفاده کرد. این اتصال دور تا دور لوله را می گیرد و همچون یک لوله سرتاسر قطر خارجی آن را پوشش می دهد. از این رو نمی توان از آن به عنوان یک اتصال برای لوله های سایز بزرگ استفاده کرد. برای مثال برای لوله ای در قطر ۷۲ اینچ استفاده از اسپلیت تی چندان توجیه فنی ندارد و به جای آن ترجیح بر آن است که از سدل نیپل استفاده شود، ولو آن که خط دارای فشار بالا باشد. مخازن نیز از آن جا که قطر بسیار بالایی دارند استفاده از split tee در خصوص شان امکان پذیر نیست. افزون بر این در خصوص خطوط لوله غیر فلزی نیز می توان از اسپلیت تی استفاده کرد اما نصب آن روی لوله باید به صورت مکانیکی باشد نه جوشی.
اما در صورتی که شرایط فنی کار اجازه نصب این اتصال را به ما بدهد، بدون شک بهترین اتصال در مقایسه با ولدولت و سدل نیپل محسوب می شود. فرایند ساخت اسپلیت تی در مقایسه با اتصالات دیگر کمی پیچیده تر و دشوارتر می باشد. دلیل آن می تواند موارد زیر باشد:
- در درجه اول باید گفت split tee در مقایسه با سدل نیپل تعداد قطعات بیشتری دارد. اسپلیت تی دارای یک پد پایینی است که از جانب پایین لوله با پد دیگر هم تراز میشود. این قطعاه را سدل نیپل ندارد. ولدولت به که به طور کلی یک اتصال یک تکه است و مستقیماً روی لوله جوشکاری می شود.
- در صورتی که نیاز به ساخت فول سدل باشد تعداد قطعات split tee افزایش نیز خواهند بافت. قطعات تقویتی که نقش ساپورت اسپلیت تی را ایفا می کنند می بایست با دقت تمام ساخته و متصل شوند. این اتصال علاوه بر قطعاتی که در split tee به کار می رود دارای قطعاتی برای تقویت سدل و نیپل نیز هست. این قطعات همچون کمربند به صورت دو تکه روی نیپل فیتینگ نصب و گرداگرد آن جوشکاری می شوند. اتصال فول سدل برای عملیات های سنگین با سایز انشعاب و فشار سیال بالا انجام می شوند.
- نکته دیگر این است که قطعات اتصال اسپلیت تی پیش از نصب روی لوله تمام و کمال روی هم جوشکاری می شوند در حالی که سدل نیپل به این گونه نیست. در split tee پدهای سدل ساخته شده و سپس نیپل روی پد بالایی که انشعاب از آن حاصل می شود جوشکاری خواهد شد. بنابراین در حین جوشکاری این فیتینگ روی لوله در واقع فقط داریم پدهای سدل آن روی روی لوله جوش می دهیم. اما سدل نیپل به این گونه نیست. در سدل نیپل دو قطعه سدل و نیپل جداگانه ساخته می شوند و در محل خط لوله ابتدا نیپل روی لوله جوشکاری می شود. پس از اتمام جوشکاری نیپل است که سدل نیز حول نیپل جوش داده می شود تا موقعیت آن را تقویت کند. بنابراین می توان گفت تنها تفاوت این اتصال با ولدولت این است که در ولدولت دیگر ساپورت یا تقویت کننده نیپل وجود ندارد. این تمایز فرایند ساخت اسپلیت تی را در مرحله پی از نصب دشوارتر و طولانی تر می گرداند.
- به طور کلی محاسبات، فرایند طراحی مهندسی، سایزبندی دقیق پدهای اتصال به نحوی که بدون کوچک ترین مشکلی حین نصب روی لوله فیت آپ شوند، و مواردی از این دست آیتم هایی هستند که فرایند ساخت split tee را در مقایسه با سایر اتصالات دشوارتر می گردانند.
سازنده این اتصال ضمن داشتن آگاهی کافی از الزامات فرایند ساخت باید توان اجرایی و سابقه درخشانی در زمینه ساخت اتصال اسپلیت تی داشته باشد. در غیر این صورت ممکن است بروزکوچک ترین ایراد تبعات فنی و اجرایی سنگینی بر عملیات هات تپ داشته باشد. تست جوش این اتصال از جمله شاخص های مهم پس از اتمام فرایند ساخت split tee است. بازرسین عملیات باید نسبت به این مسأله هوشیار بوده و دقیق ترین تست ها متناسب با نوع عملیات را برگزینند تا کیفیت اتصال ساخته شده به بهترین نحو ممکن بررسی شود.
بازرس جوش اسپلیت تی باید در درجه اول آموزش های لازم در خصوص تست جوش را سپری کرده و در این زمینه دانش و تجربه کافی را داشته باشد. استفاده از بهترین ابزار برای تست اسپلیت تی از جمله نکاتی است که باید بدان توجه ویژه داشت. با توجه به حساسیت کاربردی ای که این فیتینگ دارد، بهتر آن است که تا جای ممکن از ابزارهای مناسب برای سنحش و تست آن استفاده کرد. ضمن این که انتخاب روش تست جوش نیز از معیارهای مهم در این زمینه است.
چنان که می دانیم روش هایس مختلف و متفاوتی برای تست جوش split tee وجود دارد. بازرس جوش باید تشخیص دهد که کدام روش مطمئن تر و بهتر برای انجام این کار است. در صورتی که فرایند ساخت، بازرسی ساخت و تست این فیتینگ به نحو مناسبی انجام شده باشد می توان مطمئن بود که اسپلیت تی شاخته شده دارای ضریب کارایی بالا بوده و می توان روی آن برای درازمدت حساب باز کرد. اما اگر هر یک از مراحل مذکور دچار ایراد و نقص شوند طبیعتاً باید منتظر تبعات منفی آن در آینده باشیم.
اسپلیت تی– ساخت اسپلیت تی– سدل نیپل