اسپلیت تی و انواع اتصال لوله

به طور کلی برای ایجاد انشعابات جدید در خطوط لوله از سه نوع اتصال استفاده می گردد. انتخاب هر یک از این اتصالات به متغیرهای عدیده خط لوله و سیال نظیر سایز لوله اصلی، نسبت سایز انشعاب جدید به سایز لوله اصلی، نوع سیال، فشار سیال، دمای سیال و مواردی از این دست بستگی دارد.

  1. اتصال اسپلیت تی:

اتصال اسپلیت تی از به روز ترین و متداول ترین اتصالات محسوب می شود که مزیت آن نسبت به سایر اتصالات داشتن مقاومت بالای اتصال در برابر فشارهای وارده می باشد. از اسپلیت تی برای انشعاباتی که از حساسیت بالایی برخوردار می باشند و فشار وارده روی اتصال بالا است و همچنین در انشعاباتی که سایز لوله بالاست و پروژه از حساسیت بالایی برخوردار است استفاده می شود. دلیل بالا بودن مقاومت و استحکام اتصال اسپلیت تی را می توان در روش فیتینگ و تثبیت آن به طور کامل بر روی لوله و مراحل جوشکاری بالای این نوع اتصال دانست.

فرایند ساخت اسپلیت تی از طریق جوشکاری اسپلیت تی اسپلیت تی و انواع اتصال لوله split tee weld
ساخت اسپلیت تی و مونتاژ قطعات آن

اسپلیت تی از چهار قسمت کلی پد بالا و پد پایین و نیپل اتصال و فلنج تشکیل شده است. عملیات مونتاژ این اتصال در دو مرحله انجام می گیرد. مرحله اول در داخل کارگاه تولیدی اتصال مونتاژ می گردد و مرحله نهایی  بر روی لوله اصلی در محل پروژه انجام می گیرد.

روش ساخت و مونتاژ اسپلیت تی:

همانطوری که در مطالب بالا گفته شد مونتاژ اولیه اتصال اسپلیت تی در داخل کارگاه انجام می گیرد. ابتدا لوله به طول و سایز مورد نظر با دقت بالا بریده می شود سپس در راستای طولی به دو قسمت تقسیم می شود. لازم به ذکر است کلیه عملیات برش کاری لوله با دستگاه هوا برش انجام می گیرد. بعد از انجام برش کاری لوله کلیه لبه های برش خورده این قطعه از اسپلیت تی با دقت کامل زاویه دار و برای انجام عملیات جوشکاری آماده می شوند. دو قسمت جدا شده لوله پد بالا و پایین اتصال نامیده می شوند.

عملیات بعدی مونتاژ کاری اتصال مربوط به پد بالایی می باشد. که نیپل اتصال و فلنج بایستی بر روی آن مونتاژ گردند. انجام این مرحله نیازمند دقت بسیار بالایی است. در ابتدا بر اساس سایز لوله انشعابی یا همان نیپل که بر روی پد نصب می گردد با استفاده از هوا برش البته با دقت بالا برش بر روی پد بالایی اسپلیت تی انجام می شود . لازم به ذکر است که در این مرحله از شابلون هایی برای برش دقیق سوراخ استفاده می گردد که قبلا توسط مهندسین طراحی گردیده است. پس از اتمام برشکاری و ایجاد سوراخ بر روی پد بالایی لبه های محل برش به طور کامل و دقیق پخ زده می شود تا عملیات جوشکاری نیپل بر روی آن با دقت بالایی انجام گردد. مرحله بعد مونتاژ اتصال نیپل و فلنج اسپلیت تی بر روی پد می باشد. در خصوص نیپل و فلنج نصب شده بایستی جوشکاری با بالاترین دقت و توسط افراد مجرب این کار انجام پذیرد. همچنین تراز کردن نیپل و فلنج حین عملیات جوشکاری از نکات مهم دیگر می باشد. در بعضی موارد انشعاب ممکن است به شکل زاویه دار باشد که بایستی اتصال نیپل به پد بالایی با زاویه باشد که عملیات مونتاژ آن به مراتب سخت تر از حالت قائم می باشد. پس از اتمام مونتاژ کاری اتصال آماده ارسال به پروژه جهت نصب بر روی لوله می باشد. لازم به ذکر است قبل از نصب و فیتینگ اسپلیت تی بر روی اصلی لوله تست جوش توسط بازرسین جوش بر روی اتصال انجام می گیرد ، تا صحت جوشکاری اتصال اسپلیت تی توسط کارفرما تأیید شود.

  1. اتصال سدل نیپل:

سدل نیپل یکی دیگر از اتصالاتی که در انشعاب گیری خطوط لوله به کار گرفته می شود. سدل نیپل به شکل نیم تنه حول لوله قرار گرفته می شود.

اجزای تشکیل دهنده سدل نیپل:

  1. سدل: یک قطعه به شکل حلقوی و هم سایز و هم ضخامت با لوله اصلی می باشد. روی لوله اصلی جوشکاری می شود و همچون جداره ای باعث تقویت نیپل در محل اتصال می گردد.
  2. نیپل: حکم ورودی انشعاب جدید را داراست نیپل به طور عمود در محل نصب و جوشکاری می شود. یک سر نیپل حلقوی است که بایستی به طور کامل بر سطح لوله یا مخزن بنشیند و سر دیگر آن کاملا صاف می باشد که فلنج بر روی آن نصب می گردد.
  3. فلنج: متناسب با فشار خط لوله و سایز انشعاب انتخاب می گردد و بر روی نیپل جوشکاری می شود.
جوشکاری سدل نیپل روی لوله و تست جوش اسپلیت تی اسپلیت تی و انواع اتصال لوله saddle nipple min
سدل نیپل

موارد استفاده سدل نیپل:

  1. در موادی که سایز لوله اصلی بسیار بزرگ می باشد و در انشعابات مخازن از این روش جهت ایجاد انشعاب استفاده می گردد.
  2. زمانی که سایز انشعاب کوچک باشد و فشار سیال موجود در لوله بالا نباشد.

اتصال ولدولت:

زمانی ازین روش اتصال استفاده می شود که نیاز داریم یک لوله بر روی لوله دیگر نصب گردد. این در حالی است که امکان نصب یک لوله به طور مستقیم بدون هیچ رابطی بر روی لوله دیگر وجود ندارد .این اتصال به عنوان حلقه واسط میان خط موجود و خط انشعابی عمل می کند. ولدولت جز اتصالات فاقد سدل می باشد.

این اتصال فقط شامل یک نیپل می شود که مستقیما روی لوله نصب می گردد. ولدولت از جمله اتصالاتی است که جوشکاری آن روی لوله به صورت سر به سر انجام می گیرد.(در جوش کاری سر به سر یا لب به لب یک از دو قطعه نسبت به خط جوش زاویه ۹۰ درجه دارند. )

ولدولت از هر دو سر به شکل v پخ خورده است که یک سر آن روی لوله قرار می گیرد و جوشکاری می شود و سر دیگر آن نیز فلنج قرار می گیرد و جوش می خورد. تنها ضامن بقای استحکام ولدولت کیفیت جوشکاری آن می باشد.

موارد استفاده از ولدولت:

  1. زمانیکه نسبت سایز انشعاب به سایز لوله اصلی بسیار پایین باشد
  2. زمانیکه سایز انشعاب گیری کوچک باشد
  3. زمانیکه فشار سیال درون خط پایین باشد.
ولدولت در کنار اسپلیت تی برای انشعاب گیری لوله استفاده می شود اسپلیت تی اسپلیت تی و انواع اتصال لوله weldolet min
ولدولت برای انشعاب لوله

تشخیص استفاده از هر یک از اتصالات ذکر شده بر عهده تیم مهندسی پیمانکار و کارفرماست. این مجموعه با تبادل اطلاعات و جمع آوری داده ها و بر اساس استانداردها و الزامات خطوط لوله و جوشکاری اتصال مورد نظر را انتخاب کرده و مطالعات و محاسبات لازم جهت ساخت طراحی و ساخت را انجام می دهند.

اسپلیت تی در مقایسه با دیگر اتصالات، فیتینگی قوی تر است بنابراین برای عملیات های سنگین تر انشعاب گیری از آن استفاده می شود، اما در صورتی که شرایط ساده تر و آسان تر بود از اتصالات دیگر استفاده می شود. در صورتی که نیاز به اسپلیت تی در نتیجه مطالعات ضروری تشخیص داده شد باید از اپراتورها و جوشکاران حرفه ای و بهترین ابزارها و تجهیزات برای ساخت اسپلیت تی بهره برده شود. این اتصال در مقایسه با سایر اتصالات دارای ویژگی منحصر به فردی است و آن دو تکه بودن و تمام محیطی بودن آن است.