ساعت اندیکاتور وسیله ای است برای اندازه گیری های دقیق. هرگاه بخواهیم در خروجی کارهای خود سطوحی صاف، بدون لبه، فرورفتگی و برآمدگی داشته باشیم از ساعت اندیکاتور استفاده می کنیم. این وسیله می تواند در آزمایش ها و صنایع مختلفی کاربرد داشته باشد. با استفاده از ساعت اندیکاتور می توان سطوح را مورد ارزیابی قرار داد و در صورتی که هرگونه ناهمواری در این سطوح وجود داشته باشد با استفاده از این ساعت قابل شناسایی و همچنین اندازه گیری است. ما از ساعت اندیکاتور در عملیات فلنج فیسینگ استفاده می کنیم. عملیات فلنج فیسینگ، عملیاتی است که با استفاده از آن فیس فلنج ها را اصلاح می کنند و آن ها را به شکل اولیه ی خود نزدیک می کنند تا کارایی و آب بندی حداکثری را داشته باشند.
ساعت اندیکاتور
این ساعت به دو نوع دیجیتال و عقربه ای در بازار عرضه می شود. اگر برای عملیات ارزیابی سطح خود نیاز به دقت زیادی داشته باشیم می توانیم از ساعت دیجیتال استفاده کنیم چون در این ساعت ارزیابی غیرهم سطحی دقیق تر بوده و خوانش این ارزیابی نیز در این ساعت ها ساده تر است. این ساعت ها در انتهای خود پایه ای مغناطیسی و یا غیر مغناطیسی دارند این پایه مماس بر سطح مورد نظر قرار می گیرد. از این ساعت برای ارزیابی سطوح دوّار و ثابت استفاده می شود.
دقت ساعت اندیکاتور
دقتی که می توان گفت در اکثریت این ساعت ها وجود دارد معمولاً از ۰۰۱/۰ میلی متر تا ۰۱/۰ میلی متر متغیر است. بازه ی ارزیابی این ساعت ها از ناهمواری سطوح تا ۱ سانتی متر است.
ساعت های اندیکاتور را ساعت اندازه گیری نیز می نامند. هم راستا سازی و هم محور سازی، وظیفه ی اصلی ساعت اندیکاتور است.
اندازه گیری سطح با ساعت اندیکاتور توسط روش Rim & Face
ساعت اندیکارتور با استفاده از روش Rim & Face سطح را اندازه گیری می کند. در این روش پایه ی ساعت را مماس بر روی جسم قرار می دهیم. ساعت اندیکاتور دارای عقربه ای است که به صورت ساعتگرد حرکت می کند. زمانی که پایه ی ساعت بر روی سطح مورد نظر قرار می گیرد عقربه ی ساعت اندیکاتور در جهت عقربه های ساعت شروع به حرکت می کنند. در صورتی که سطح جسم دارای فرورفتگی باشد طبیعی است که بین پایه ساعت و جسم فاصله ای ایجاد خواهد شد که عقربه ی ساعت اندیکاتور این فاصله را نشان خواهد داد. حرکت پایه ی ساعت به سمت بیرون (فاصله با جسم) اعداد منفی را نشان خواهد داد. در صورتی که جسم دارای برآمدگی بر روی سطح خود باشد، پایه ی ساعت اندیکاتور در برخورد با این برآمدگی به سمت داخل حرکت می کند. ساعت اندیکاتور این فاصله را با استفاده از اعداد مثبت نشان خواهد داد.
ساعت اندیکاتور در فلنج فیسینگ
در صنایع خطوط لوله گاهی طول این خطوط به صدها متر می رسد. همچنین این خطوط لوله در برخی مواضع دارای خمیدگی و پیچ خوردگی هستند. پرواضح است که اگر این خطوط چند صد متری را به صورت یک تکه بسازیم، ممکن است این لوله ها در فرایند انبساط و انقباض دچار مشکل و آسیب شوند. همچنین انبساط و انقباض در محل خمیدگی می تواند فشار را بر روی خط لوله افزایش دهد. به علاوه با آسیب دیدن بخشی از این خطوط، عملیات تعمیری دشوار خواهد شد. به منظور جلوگیری از این مشکلات در صنایع خطوط لوله از فلنج ها استفاده می شود.
همان طور که می دانیم فلنج ها قطعات میانجی بین لوله ها و یا دیگر قطعات خطوط لوله و پایپینگ مثل ولوهای کنترلی و off/on هستند. فلنج هر قطعه یا لوله با فلنج قطعه یا لوله ی دیگر به صورت هم پیشانی اتصال برقرار می کند. زمانی که دو فلنج به صورت هم پیشانی با یکدیگر قرار می گیرند قطعات آب بندی یا گسکت ها بین آن ها قرار می گیرد تا در محل اتصال دو فلنج نشتی وجود نداشته باشد. بخشی که فلنج با استفاده از گسکت ها یا قطعات آب بند به فلنج دیگر متصل می شود، فیس فلنج نام دارد. فیس فلنج باید کاملا صاف باشد و نیز شیارهایی به منظور آب بندی بهتر و حداکثری باید بر روی آن وجود داشته باشد.
فیس فلنج و شیارهای موجود بر روی آن به مرور زمان و در اثر مجاورت با سیال دچار آسیب، خوردگی و ناهمواری می شود. همچنین ممکن است در هنگام حمل و یا تراشکاری بر روی فلنج به این ناحیه آسیب وارد شود. تمامی این موارد می توانند آب بندی فلنج را تحت تأثیر قرار دهند. به منظور اصلاح فیس فلنج و بهبود آب بندی آن از عملیات فلنج فیسینگ (فیس دهی به فلنج) استفاده می کنیم. این عملیات با استفاده از دستگاهی به نام فلنج فیسر انجام می شود. دستگاه فلنج فیسر در داخل و یا بیرون فلنج نصب می شود و دو مرحله ی کف تراشی و فیس دهی، فیس فلنج را به شکل اولیه بازمی گرداند.
در مرحله ی کف تراشی ابتدا سطح ناهموار فلنج با استفاده از تیغه های دستگاه فلنج فیسر تراشیده می شود تا فیس فلنج کاملا صاف و صیقلی شود. در مرحله ی بعدی تیغه ها عوض می شوند و این بار دستگاه فلنج فیسر فلنج را فیس دهی می کند و بر روی آن شیارهای آب بندی را به وجود می آورد.
در عملیات فلج فیسینگ ساعت اندیکاتور را به قاعده ی دستگاه فلنج فیسر متصل و ثابت می کنند. پایه ی ساعت بر روی سطح فلنج حرکت می کند و در نقاطی که فلنج دچار فروفتگی باشد عقربه ی ساعت به سمت چپ حرکت کرده و میزان ناهمواری را با عدد منفی نشان می دهد. در صورتی که فیس فلنج دارای برآمدگی باشد، پایه ی ساعت به سمت داخل حرکت کرده و عقربه آن به سمت راست حرکت خواهد کرد و میزان برآمدگی با اعداد مثبت نشان داده خواهد شد. در این حالت اپراتور دستگاه فلنج فیسر با استفاده از ساعت اندیکاتور خواهد دانست که دستگاه به چه میزان باردهی احتیاج دارد و تیغه ی آن باید چند دور بچرخد تا سطح فلنج را به طور کامل کف تراشی کند. شرکت پیشگام صنعت ابزار مجری عملیات فلنج فیسینگ بر روی انواع فلنج های خطوط لوله در سراسر کشور می باشد. شرکت های مختلفی از جمله میتوتویوی ژاپن، آکاد و اینسایز تولید کننده ی انواع ساعت اندیکاتور هستند.