برچسب: ساخت اسپلیت تی

استاپل یا انسداد خطوط لوله (Stopple) یکی از فرایندهای ویژه خطوط لوله است که شرکت پیشگام صنعت ابزار سوابق موفقیت آمیزی در زمینه اش دارا می‌باشد. این عملیات در شرایطی لازم می‌آید که بخشی از خط لوله دچار خرابی شده و تعمیر و تعویض آن روی خط و زمانی که سیال در آن جریان دارد ممکن نیست. یا برای مثال نیاز به نصب تجهیزاتی درون خطوط لوله وجود دارد که بدون قطع جریان و تخلیه خطوط امکان پذیر نیست. در چنین شرایطی بمنظور تعمیر، تعویض یا نصب قطعات و تجهیزات بجای بهره بردن از روشهای سنتی، از روش استاپل یا انسداد خطوط لوله استفاده می‌شود. در روش‌های سنتی به منظور اعمال هر یک از تغییرات فوق می بایست خط لوله از سیال تحلیه شده و بدین ترتیب جریان امور فنی مجتمع صنعتی مذکور برای چندین روز مختل خواهد شد.

اما با استفاده از تکنولوژی استاپل، بدون نیاز به قطعی جریان سیال و بدون ایجاد اندکی اختلال در فرایندهای مجتمع، لوله از خط خارج شده و عملیات‌های مورد نیاز روی آن اعمال می‌شود. عملیات استاپل یک عملیات پیچیده و چند بعدی است که گرچه خود زمان بالایی را مصروف خود می‌کند اما مزیت آن در این است که فرایندهای مذکور بدون تزاحم در روندهای جاری مجتمع انجام خواهد شد. به عبارتی استاپل مستقل از فرایندهای جاری مجتمع انجام می‌شود و مراحل آن در شرایطی به پیش می روند که سیال درون لوله در جریان است. در ادامه و به منظور معرفی این فرایند مراحل عملیاتی استاپل به ترتیب ذکر می‌شوند:

ساخت اسپلیت تی سایز به سایز: برای انجام استاپل نیاز است که در درجه اول لوله از چهار محل سوراخ شود تا فضای داخلی لوله در دسترس قرار گیرد. لوله می بایست دست کم از ۴ محل در دسترس قرار گیرد؛ دو سوراخ ابتدایی و انتهایی بمنظور ایجاد خط فرعی بای پس و دو سوراخ میانی بمنظور ورود پلاگ درون لوله و انسداد خط. به این منظور چهار اتصال اسپلیت تی به صورت سایز به سایز ساخته و روی لوله جوشکاری می‌شود. این اتصالات معمولاً به صورت دائمی روی لوله خواهند ماند مگر این‌که برنامه ریزان مجتمع به هر دلیلی نسبت به استخراج آنها از خطوط تأکید داشته باشند. منظور از سایز به سایز بودن اسپلیت تی آن است که سایز پدهای سدل این اتصال که به لوله اصلی نصب می‌شوند، با قطر نیپل اسپلیت تی هم سایز باشد. به عبارتی سایز انشعابی که گرفته می‌شود با سایز لوله اصلی برابر خواهد بود.

نصب اسپلیت تی ها روی خط لوله: اسپلیت تی ها پس از اتمام فرایند ساخت روی لوله نصب و جوشکاری می‌شوند. محل نصب اسپلیت تی های مذکور بستگی به عوامل متعددی دارد؛ طول آن بخش از خط لوله که باید بریده و تعمیر شود، طول خط بای پس در نظر گرفته شده، مختصات کلی خط لوله و فشار خط از جمله عوامل اصلی در تعیین محل نصب اسپلیت تی ها خواهد بود.

نصب ولوها روی اتصالات اسپلیت تی: پس ار اتمام فرایند جوشکاری اسپلیت تی روی لوله ها، روی فلنج این اتصالات می‌بایست ولو نصب شود. نصب ولو به این منظور صورت می‌گیرد که اولاً برای انجام عملیات هات تپ روی لوله وجود ولو برای کنترل جریان سیال ضروری است و دوماً اینکه پس از اتمام فرایندها نیز فعالان مجتمع امکان کنترل جریان را داشته باشند. علاوه بر این خطوط فرعی بای پس نیز روی ولو نصب می‌شوند تا جریان سیال درون آنها  تحت کنترل باشد. باز کردن و بستن جریان درون خطوط بای پس از اموری است که مجری هات تپ و استاپل باید بدان دسترسی داشته باشد؛ به این منظور نصب ولو روی اسپلیت تی ضروری است. ولوها طبیعتاً هم سایز با سایز انشعاب بوده و کلاس فشارشان نیز متناسب با فشار طراحی و زنده سیال می‌باشد.

انجام عملیات هات تپ: در محل اسپلیت تی های نصب شده روی خطوط لوله عملیات انشعاب گرم هات تپ صورت خواهد گرفت. هدف از انجام عملیات هات تپ دسترسی پذیری به خط لوله و سیال آن بمنظور هدایت جریان سیال درون لوله است؛ به این ترتیب که از محل دو عملیات هات تپ اول و آخر یک خط فرعی بای پس، و از محل دو عملیات هات تپ میانی استاپل و انسداد خط صورت می گیرد. عملیات هات تپ عبارت است از سوراحکاری لوله حین جریان سیال. به عبارتی در زمانی که خط لوله زنده و در حال تداوم عملکرد فنی خود است، از محل نصب اسپلیت تی یک انشعاب جدید روی خط ایجاد می شود. عملیات هات تپ به دلیل پیچیدگی دارای حساسیت‌های ویژه فنی و ایمنی است و از این حیث عطف توجه به آن از وظایف مجریان استاپل است. در واقع هات تپ خط لوله به لحاظ فاکتورهای فنی و ایمنی، دشوارترین مرحله در انجام عملیات استاپل محسوب می‌شود و طبیعتاً بخش بالای توان فنی، و زمان انجام پروژه مصروف هات تپ خواهد شد. مجری عملیات باید حین فرایند هات تپ باید توجه داشته باشد که کلیه مراحل، خصوصاً استخراج کوپن بریده شده از لوله توسط کاتر دستگاه هات تپ دارای اهمیت بالایی می‌باشند. سوراخکاری لوله بدون استخراج کوپن علی الخصوص برای انجام عملیات هات تپ عوارض زیادی خواهد داشت.

نصب خط بای پس: چنان که اشاره شد اصولاً فلسفه انجام عملیات استاپل عبارت است از تعمیر خطوط  و تعویض قطعات بدون نیاز به قطع جریان سیال. بنابراین باید تدابیری اخذ شود که حین خارج شدن بخشی از خط لوله بمنظور انجام اقدامات اصلاحی خط لوله از کار نیفتاده و سیال همچنان روند جریانی سابق را حفظ کند. به این منظور می‌بایست یک خط لوله فرعی به صورت موقتی روی لوله نصب و تا زمان اتمام اقدامات اصلاحی و  بازگشت لوله اصلی به خط، جریان سیال را به درون این خط فرعی هدایت کرد. این خط در واقع یک قطعه لوله دو سر فلنج دار است که از یک سو به مجموعه اسپلیت تی و ولوی نصب می‌شود که عملیات هات تپ اول روی آن انجام شده است، و از سوی دیگر به مجموعه اسپلیت تی و ولوی نصب خواهد شد که عملیات هات تپ آخر روی آن انجام گرفته است. با استفاده از ولو می‌توان جریان سیال درون این لوله را هدایت و کنترل کرد. زمانی که مسیر منتهی به خط اصلی مسدود شده باشد، طبیعتاً سیال به این مسیر فرعی جریان یافته و به این ترتیب خط لوله همچنان کارکرد خود را حفظ خواهد کرد.

انجام عملیات استاپل: پس از نصب خط فرعی بای پس می‌توان عملیات استاپل یا مسدود کردن بخش مورد نظر خط لوله از جریان سیال را به انجام رساند. به این صورت که در سر دستگاه استاپل یک پلاگ مسدود کننده نصب می‌شود، دستگاه روی ولو نصب و پیچ و مهره می‌شود، سپس شفت پیشروی کرده و پلاگ از محل بریده شده توسط عملیات هات تپ به درون فضای لوله وارد می شود. حال پلاگ های مسدود کننده باز می‌شود و کل قطر داخلی لوله را پوشش می دهد تا جریان سیال درون لوله مسدود شود. پلاگ ها می‌توانند از جنس فلز، پلاستیک و آلیاژهای متنوع آنها باشند. حتی می‌توان از پلاگ‌های بادی برای انسداد خط استفاده کرد؛ مشروط بر اینکه پیش از انتخاب نسبت به محاسبات مورد نیاز اقدامات لازم انجام شده باشد. طبیعتاً پلاک مذکور باید توان مقاومت در برابر فشار، جریان و دمای سیال را داشته باشد. باید بتواند کاملاً به جداره داخلی لوله چسبیده و فضای آن را آب بندی کند، و باید قابلیت و دوام کارکردی طی چندین روز و چه بسار هفته و ماه را داشته باشد. بنابراین طراحی، تهیه و ساخت پلاگ استاپل به لحاظ مهندسی فرایندی حیاتی و حائز اهمیت قلمداد می‌شود و بروز هر گونه ایراد و خرابی در آن فلسفه استاپل را با چالش مواجه می‌کند.

تخلیه لوله و برش آن: پس از انجام موفق عملیات استاپل می‌توان بخش مسدود شده لوله از جریان که نیازمند تعمیرات لازم است را برید و از خط جدا کرد. باید توجه داشت که با وجود انسداد این بخش از لوله همچنان سیال از پیش در فضای آن محصور شده و بنابراین پیش از برش باید آن را کاملاً تخلیه کرد. با توجه به اینکه برش لوله احتراق ایجاد می‌کند وجود سیال یا حتی گازها و رسوبات سیال منشأ اشتعال و انفجار خواهند بود؛ بنابراین پیش از برش باید این فضا را کاملاً تخلیه کرد. بهتر آن است که برای برش لوله از برش سرد استفاده شود تا حتی در صورت وجود گازهای سیال خطری فرایند را تهدید نکند. پس از برش، می‌توان قطعه بریده شده را برای انجام عملیات‌های تعمیر یا نصب تجهیزات منتقل کرد.

نصب مجدد لوله: معمولاً روی لوله بریده شده یکی از عملیات‌های زیر صورت می‌گیرد؛ تعمیر لوله، نصب تجهیزات و تعویض لوله. تعمیر زمانی صورت می‌گیرد که لوله دچار آسیب در بخشی از خود گردیده است. برای مثال در اثر ضربه سوراخ و دچار نشتی شده باشد. یا ممکن است فرسوده شده و نیاز به تقویت داشته باشد. در مواردی دیگر بر حسب تغییر کارکرد نیاز است که مشخصات فنی لوله نظیر قطر آن کاهش یابد و… نصب تجهیزات زمانی روی می‌دهد که نیاز به اتصال تجهیزات کنترلی یا اندازه گیری روی لوله می باشیم. در این شرایط با استفاده از عملیات استاپل آن نقطه از لوله در دسترس مان قرار می‌گیرد. در نهایت تعویض لوله زمانی روی می‌دهد که به هر دلیلی انجام اقدام اصلاحی روی لوله موجود ممکن نیست.

پس از انجام اقدامات اصلاحی مورد نظر لوله مجددا روی خط نصب شده و برای احیای کارکرد آماده می‌شود. از آنجا که در محل نصب سیالی وجود ندارد می‌توان از طریق جوشکاری یا هر عملیات مورد نظر دیگر لوله را به محل سابق نصب کرد.

استخراج پلاگ های لاین استاپ: حال و پس از نصب مجدد لوله، می‌توان گفت که آنچه به لحاظ کارکردی از عملیات استاپل می‌خواستیم به انتها رسیده و اکنون زمان بازگرداندن لوله به حالت اول است. از این رو کلیه اتصالات و تجهیزاتی که حین عملیات استاپل روی مجموعه نصب گردیده بودند به ترتیب خارج می‌شوند. اول از همه پلاگ‌های مسدود کننده لوله که به همراه دستگاه استاپل در محل نصب مانده بودند، اکنون از مجموعه خارج و راه دسترسی سیال به محل جریان لوله اصلی بار دیگر باز خواهد شد. به این ترتیب لوله کارکرد خود را مجددا باز می‌یابد.

استخراج خط بای پس: اکنون که سیال مجددا روی خط لوله اصلی در حال جریان است دیگر نیازی به خط لوله فرعی بای پس نخواهد بود. بنابراین ولوهای ورودی و خروجی سیال به لوله بای پس بسته شده، سیال از فضای درون بای پس تخلیه و لوله باز و از محل خارج می شود.

بستن سر ولو: حال و پس از اتمام فرایند استاپل، تنها اثری که از فرایندهای پیشین باقی مانده است، اسپلیت تی‌های چهارگانه به همراه ولوهای نصب شده روی آنها می‌باشد. در این خصوص راحت‌ترین کار برای خروج این چهار اتصال از فرایندها بستن ولوها و نصب یک فلنج کور روی هر یک از ولوهای مذکور است. البته برخی مواقع بهر دلیلی نیاز می‌شود که برخی اقدامات روی ولوهای مذکور صورت گیرد، اما در حالت کلی بهترین و سهل‌ترین راه برای رفع مسئله این ولوها بستن سر ولوها از طریق فلنج کور خواهد بود.

به این ترتیب و با سپری کردن گام‌های فوق عملیات استاپل یا انسداد خط لوله به پایان می‌رسد. لازم به ذکر است آنچه شرح داده شد فقط توصیفی از مختصات کلی و روندهای عمده کار محسوب می‌شد، چرا که فرایند استاپل در اجرا و در فاز عملیاتی بسیار پیچیده دارای متغیرهای عدیده، دارای حساسیت‌های منحصر بفرد ایمنی و بسیاز زمان بر است. تیم مهندسی و طراحی متبجر و اپراتورهای کارآزموده و مسلط بر فرایندها جزو الزامات ذاتی فرایند استاپل محسوب می‌شود.